Gromniczna
,,Ze słonecznej dali – Jasna idzie Pani. Sama Gromniczna w śnieżystej szacie przez pola idzie śnieżne. Błogosławi rolom, skutym w mroźne powicie. Obietnicą wiosny błogosławi polom i lasom, i wioskom szarym, obsypanym śniegiem białym. A w ślad za Gromniczną prześlicznym sznureczkiem czarnych perełek rozsypały się kuropatwy. Sfrunęły gromadką jemiołuszki, szczygiełki, szare wróble podstrzeszne, wrony i kruki, smutnie patrzące w Jasną Panią… Garnie się ptasia gromadka do małych stópek, a prosi zmiłowania… A dalej stanął pokornie zajączek bury, szerść nastroszył, wąsami rusza i skarży się na krzywdę swoją i biedę… A litosna Pani anioła białego posyła, by wichry lutowe uciszał, by chronił bożą gromadkę w czas głodu i biedy zimowej. I błogosławi obietnicą wiosny… Rychło wam przyjdzie: zaśpiewa wiatrem ciepłym, uśmiechnie się słońcem, kwiatem wam zapachnie… Jeno zły czas cierpliwie przetrwać, przecierpieć trzeba! Idzie Przejasna Pani w mroźną dal, ku chatom szarym.”
“Płomyka” Tygodnika Ilustrowanego dla Dzieci i Młodzieży z 1927 roku. Pod redakcją Heleny Radwanowej.
Ofiarowanie Pana Jezusa – Święto Matki Boskiej Gromnicznej. Józef i Maryja przyszli do świątyni jerozolimskiej po 40 dniach od urodzenia Jezusa, aby ofiarować go Bogu, bowiem w prawie napisano, że każde pierworodne dziecko płci męskiej będzie poświęcone Panu. W świątyni spotkali Symeona – starca, któremu niegdyś Bóg objawił, że nie umrze, dopóki nie zobaczy Mesjasza Pańskiego. Symeon gdy tylko zobaczył Jezusa, za natchnieniem Ducha Świętego wiedział, że to oczekiwany Mesjasz. „Symeon zaś błogosławił Ich i rzekł do Maryi, Matki Jego: Oto Ten przeznaczony jest na upadek i na powstanie wielu w Izraelu, i na znak, któremu sprzeciwiać się będą. A Twoją duszę miecz przeniknie, aby na jaw wyszły zamysły serc wielu” (Łk 2, 34–35). Początkowo na pamiątkę ofiarowania Pana Jezusa ustanowiono święto, nazywane ,,Spotkaniem Pańskim”, które obchodzone było w Jerozolimie już w IV wieku, a od V wieku w Jerozolimie prowadzone były procesje ze świecami nazwane „światłem na oświecenie pogan”. Cesarz Justynian w 542 roku sprawił, iż święto było obchodzone w całym państwie wschodnio-rzymskim, natomiast na zachodzie święto nazwane „światłem na oświecenie pogan” przyjęło się od VII wieku. W IX wieku Święto otrzymało nazwę ,,Oczyszczenia Najświętszej Maryi Panny” na znak słów Symeona zapowiadających męczeństwo Jezusa i cierpienie Jego Matki. Obecnie w Polsce, święto to ma charakter Maryjny. Od X wieku 2 lutego w kościołach w Święto Matki Boskiej Gromnicznej poświęca się świece, symbolizujące światło Jezusa, pobłogosławione gromnice mają odpędzić zło od ludzkich domostw i chronić przed klęskami żywiołowymi.
Serdecznie dziękuję Pani Agnieszce Jasińskiej Kierownik Filii w Busku –Zdroju za udostępnienie ze swoich prywatnych zbiorów fotografii z “Płomyka” 1927.
Sylwester Kasprzyk
Dyrektor PBW w Kielcach