Blog

W dniu 13 kwietnia obchodzony jest Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej. Upamiętnia on blisko 22 tys. obywateli polskich zamordowanych wiosną 1940 r. przez funkcjonariuszy NKWD. Większość ofiar stanowili oficerowie Wojska Polskiego. Oprócz nich zginęło wielu policjantów, funkcjonariuszy KOP, urzędników i księży. Zbrodni dokonano na rozkaz Józefa Stalina i jego współpracowników: Mołotowa, Woroszyłowa, Kaganowicza, Kalinina, Mikojana i Berii. Egzekucje przeprowadzano typową sowiecką metodą – strzałem w tył głowy z bliskiej odległości. Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej został ustanowiony w 2007 roku uchwałą Sejmu RP. Wybór padł na 13 kwietnia z dwóch powodów. Po pierwsze: 13 kwietnia 1943 r. w Berlinie hitlerowskie Niemcy ogłosiły publicznie fakt odnalezienia masowych grobów polskich oficerów zamordowanych trzy lata wcześniej przez NKWD. Natomiast 13 kwietnia 1990 r. władze ZSRR oficjalnie przyznały się do zbrodni. Ta druga data stanowiła kres kłamstwa katyńskiego. Owo kłamstwo miało dwie formy. Najpierw władze sowieckie popularyzowały tezę, iż polscy oficerowie padli ofiarą egzekucji ze strony Niemców, po zajęciu zachodnich obszarów ZSRR przez siły Wehrmachtu w 1941 r. – w co łatwo było uwierzyć biorąc pod uwagę skalę niemieckiego terroru na ziemiach polskich. W okresie powojennym, od lat sześćdziesiątych, gdy prawda zdawała się być coraz bardziej oczywista, temat konsekwentnie przemilczano. W latach osiemdziesiątych treści dotyczące zbrodni katyńskiej pojawiły się w podręcznikach historii, jednak bez określania sprawców. Warto zaznaczyć, iż Katyń, nie był jedynym miejscem kaźni obywateli polskich. Inne znane dotychczas miejsca egzekucji to Charków, Twer, Bykownia i Kuropaty. Najbardziej prawdopodobna liczba Polaków zamordowanych przez NKWD, przetrzymywanych wcześniej w obozach w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie i innych więzieniach NKWD to 21857 osób. Kilku tysięcy zwłok do dziś nie odnaleziono, głównie ze względu na późniejsze utrudnienia w wyjaśnieniu sprawy ze strony rosyjskiej.

Dziękuję Panu Marcin Salamon za przygotowanie informacji.

Sylwester Kasprzyk
Dyrektor PBW w Kielcach