W drugim odcinku cyklu Mistrzowie kina prezentujemy sylwetkę Michelangelo Antonioniego, jednego z najwybitniejszych twórców kina autorskiego.
Antonioni urodził się w 1912 roku we włoskiej Ferrarze. Młody Antonioni długo zastanawiał się nad wyborem drogi życiowej. Rozwijał zdolności malarskie, studiował architekturę, uczęszczał na wykłady z literatury klasycznej. Ostatecznie ukończył studia ekonomiczne w Bolonii. Pracował jako urzędnik bankowy oraz krytyk filmowy. W 1939 roku w Rzymie ukończył kurs reżyserii filmowej. Próbował swoich sił jako scenarzysta, asystował na planach filmowych. W latach 40. zaczął kręcić własne filmy dokumentalne. Od początku lat 50. realizował filmy fabularne, w których rozwijał własny styl ekspresji filmowej, tworząc na obrzeżach neorealizmu. Przełom nastąpił w 1960 roku wraz z premierą filmu Przygoda na festiwalu w Cannes. Film w aurze skandalu zdobył Nagrodę Specjalną Jury, czyniąc z Antonioniego sławnego, powszechnie cenionego, reformatora sztuki filmowej. Po sukcesie Przygody, w krótkim czasie zrealizował trzy kolejne filmy: Noc, Zaćmienie, Czerwona pustynia, które wspólnie, stworzyły opowieść o samotności, niemożności komunikowania się i braku miłości. To czas największego rozkwitu indywidualności artystycznej Antonioniego. W filmach tych wystąpiła Monica Vitti, ówczesna partnerka i muza reżysera. W 1966 roku Antonioni zrealizował swój najsłynniejszy anglojęzyczny film – Powiększenie. W 1975 powstał równie znany i wysoko oceniony Zawód: reporter z Jackiem Nicholsonem. W ostatnich latach życia Antonioni tworzył sporadycznie, bez większych sukcesów. Zmarł w Rzymie w 2007 roku.
Wyjątkowe miejsce w twórczości reżysera zajmują kobiety. To one, dzięki swojej skomplikowanej emocjonalności, pełnią rolę filmowego medium, za pomocą którego widz próbuje dociec prawdy o świecie przedstawionym. Pragną zrozumieć siebie i otoczenie. Bohaterki Antonioniego zwykle rozpaczliwie poszukują miłości, ale jednocześnie nie znajdują ukojenia w związkach z mężczyznami. Są dojmująco samotne i neurotyczne. Ich kobieca natura ujawnia się nie tyle poprzez urodę, ile przez głęboką wrażliwość i totalne zatracenie w uczuciach. Antonioni, nazywany „trudnym mistrzem”, był reżyserem, któremu kino zawdzięcza odejście od tradycyjnej opowieści na rzecz eksponowania niewytłumaczalności świata i ludzkich działań. Był także wirtuozem stylu. Struktury jego filmów tworzą zamknięte układy. W jego filmach ważna jest forma, oszczędność gry, powolny ruch, nowatorska poetyka, co sprawia, że obcowanie z kinem Antonioniego to swoiste seanse estetycznych wrażeń.
Anna Knajder-Sowa
Serdecznie zapraszamy do naszej biblioteki po filmy Antonioniego.
https://www.kielce-pbw.sowa.pl/sowacgi.php?KatID=0&typ=repl&plnk=q__antonioni&sort=byscore&view=1&floans.branch=02
Anna Knajder-Sowa
Jacek Sabat Wicedyrektor PBW w Kielcach
Sylwester Kasprzyk Dyrektor PBW w Kielcach
