13 marca 2023 roku w Czytelni Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Kielcach odbyło się otwarcie wystawy „I nazywali to Wojskiem Polskim…! Wojskowe Obozy Internowania w Polsce (1982-1983)”. Wydarzenie wpisuje się w obchody 40-lecia utworzenia Wojskowych Obozów Internowania. Jego organizatorami byli: Marszałek Województwa Świętokrzyskiego – Andrzej Bętkowski, Senator Rzeczypospolitej Polskiej – Jacek Włosowicz, Stowarzyszenie Osób Internowanych „Chełminiacy 1982”, Delegatura Instytutu Pamięci Narodowej w Bydgoszczy, Delegatura Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach, Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Kielcach, a partnerem Biuro Komunikacji Społecznej Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie.
Ekspozycja składa się z 12 paneli i prezentuje historię utworzonych na początku listopada 1982 r. Wojskowych Obozów Internowania, które stanowiły formę represji wobec działaczy opozycji demokratycznej. Została przygotowywana przez dr Kamilę Churską-Wołoszczak, dr Katarzynę Maniewską oraz Piotra Wiejaka – pracowników Delegatury IPN w Bydgoszczy. Podstawowym celem wernisażu jest przywrócenie do społecznej pamięci wiedzy o prześladowaniach przedstawicieli opozycji antykomunistycznej w Polsce w latach 1982-1983 oraz pokazanie służby wojskowej jako formy represji z opozycją w okresie stanu wojennego w Polsce.
Podczas uroczystego otwarcia wystawy wykład „Represje wobec mieszkańców Kielecczyzny w okresie stanu wojennego 1981-1983” wygłosiła dr Marzena Grosicka – kierownik Referatu Badań Historycznych w kieleckiej Delegaturze IPN w Kielcach. Przybliżyła regionalne realia okresu i wydarzeń prezentowanych na wystawie Tłumaczyła, czym różniło się internowanie od pobytu w wojskowych obozach internowania.
W wernisażu wystawy udział wzięli: Marszałek Województwa Świętokrzyskiego Andrzej Bętkowski, Grzegorz Banaś radny Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego, Wojewoda Świętokrzyski – Zbigniew Koniusz, Krzysztof Słoń – Senator Rzeczypospolitej Polskiej, Joanna Kasprzyk – Dyrektor Biura Senatora Jacka Włosowicza, Tomasz Fitas – zastępca Dyrektora Departamentu Edukacji, Sportu, Turystyki i Spraw Zagranicznych Urzędu Marszałkowskiego w Kielcach, Adrian Ścipiór – Dyrektor Wojewódzkiego Domu Kultury
im. Józefa Piłsudskiego w Kielcach, Anna Zielińska-Brudek – Prezes Oddziału Związku Literatów Polskich w Kielcach. Stowarzyszenie Osób Internowanych „Chełminiacy 1982” reprezentował Andrzej Adamczyk – Wiceprzewodniczący oraz członkowie: Jerzy Białek, Jan Gwizdak, Jacek Szrek, Stanisław Kamiński, Ryszard Sztando, Jan Kędracki, Witold Amitowski, Jerzy Przybyszewski. Wśród zaproszonych na otwarcie byli także uczniowie Zespołu Szkół Mechanicznych w Kielcach, nauczyciele Lidia Bujarska i Tomasza Korba oraz klasa mundurowa z Zakładu Doskonalenia Zawodowego w Kielcach i nauczyciel Kamil Nawrot.
Spośród gości przybyłych na uroczystość głos zabrali: Senator RP Krzysztof Słoń, Wiceprzewodniczący Stowarzyszenia Osób Internowanych „Chełminiacy 1982” Andrzej Adamczyk.
Dyrektor Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Kielcach Sylwester Kasprzyk, otwierając wernisaż podkreślił, że prezentowana wystawa zwraca uwagę na mało znane fakty
i przypomina działania, które aparat władzy komunistycznej stosował wobec najbardziej aktywnych związkowców z NSZZ „Solidarność”.
Senator RP Krzysztof Słoń zaznaczył, że komuniści stosowali różne, bardzo haniebne
i podstępne metody w celu odizolować opozycjonistów od społeczeństwa, od swoich rodzin, bliskich. Wykorzystywali w tym celu również struktury Ludowego Wojska Polskiego.
Wiceprzewodniczący Stowarzyszenia Osób Internowanych „Chełminiacy” 1982 Andrzej Adamczyk przybliżył formy represji stosowane wobec opozycjonistów po 1981 roku. Podzielił się także osobistymi przeżyciami z czasów szkolenia wojskowego w Jednostce Wojskowej Nr 3466 w Czerwonym Borze. Podkreślił, że szkolenie wojskowe rezerwistów służyło walce z opozycją i było dotkliwą represją polityczną wobec powołanych na ćwiczenia.
Na zakończenie Dyrektor PBW w Kielcach podziękował współorganizatorom za zaangażowanie w otwarcie wernisażu wystawy oraz udział w wydarzeniu. Zaprosił do obejrzenia ekspozycji, która będzie również zaprezentowana w filiach Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej: w Busku-Zdroju, w Pińczowie, w Kazimierzy Wielkiej,
w Jędrzejowie, we Włoszczowie oraz w Końskich.
Relacje w mediach:
https://www.swietokrzyskie.pro/wernisaz-wystawy-o-wojskowych-obozach-internowania/
https://emkielce.pl/miasto/wystawa-o-wojskowych-obozach-internowania
Marta Boszczyk
Kierownik Wydziału Informacyjno-Bibliograficznego
PBW w Kielcach
