30 stycznia przypada 380. rocznica bitwy i zwycięstwa oręża polskiego nad Tatarami pod Ochmatowem. Wydarzenie to miało miejsce w 1644 r. W związku z tą rocznicą w Filii PBW w Pińczowie została przygotowana audycja dotycząca tego wydarzenia. Robert Karpiński – nauczyciel-bibliotekarz i jednocześnie pasjonat historii, a zwłaszcza bitew oręża polskiego, opowiedział o zwycięstwie ochmatowskim na falach internetowego Radia TPI (https://radiotpi.pl/). Na początek wprowadził słuchaczy w temat przypominając w jaki sposób i kiedy – jeszcze wchodząc w skład imperium mongolskiego – pojawili się Tatarzy w Europie. Było to rok 1241 i wówczas pierwszy raz w historii doszło do starć między rycerstwem polskim a Tatarami. Trzy bitwy pod Turskiem Wielkim, Chmielnikiem i Legnicą zakończyły się klęską Polaków. Później imperium rozpadło się na kilka mniejszych państw, a jednym z nich był Chanat Krymski, w którym władzę przejęli właśnie Tatarzy. Odtąd regularnie wyprawiali się z najazdami na ziemie Rzeczypospolitej. O tym wszystkim można posłuchać w audycji. Robert Karpiński przypomniał dowódcę wojsk polskich, hetmana wielkiego koronnego, Stanisław Koniecpolskiego, a następnie krótko przedstawił położenie geograficzno-administracyjne Ochmatowa na terytorium Ukrainy. W dalszej części audycji opowiedział o przygotowaniach do bitwy. Scharakteryzował rozstawienie wojsk polskich i przybliżył kierunek pochodu czambułów tatarskich, którymi dowodził słynny Tuhaj-bej. Początkowo przewaga była po stronie tatarskiej, bo nie wszystkie oddziały polskie zdążyły nadciągnąć na czas. Pomimo ataku silnego zgrupowania tatarskiego w sile 6 tys. ordyńców Polakom udało się odeprzeć ten atak, a nawet zdobyć groblę, której przeciwnicy zamierzali bronić. W końcu siły wyrównały się i Polacy zaczęli zyskiwać przewagę. Sprzyjał temu fakt, iż Tatarzy widząc, że siły są równe postanowili unikać dalszej walki. W celu osłaniania odwrotu zostawili ariergardę a całość ich armii próbowała się wycofać. Hetman jednak zorientował się i uderzył ciężką jazdą, która rozbiła wroga. Wtedy rozpoczął się pościg za uciekającymi czambułami. Hetman wstrzymał ciężką jazdę zdając sobie sprawę, że będzie jej trudniej dogonić szybkich Tatarów. W końcu pościg kontynuowała jedynie lekka jazda polska. Trwał on do następnego dnia – 31 stycznia. Wówczas jazda polska ponownie pobiła Tatarów, część z nich jeszcze poniosła klęskę od Kozaków a na Krym wróciły niedobitki. W efekcie Tatarzy stracili do 4 tys. ordyńców. Była to jedna z największych klęsk Tatarów w starciach z Polakami. O tym wszystkim można posłuchać w audycji. Robert Karpiński nie zapomniał też przybliżyć postaci hetmana Koniecpolskiego. Przypomniał, że hetman walczył z wojnach Turkami i Szwedami. Jednym z jego przeciwników był król Szwecji Gustaw Adolf, który uchodzi za jednego z największych XVII-wiecznych wodzów. W audycji nie mogło też zabraknąć książek i nauczyciel przybliżył dwie z nich: „Tatarzy w dawnej Rzeczypospolitej” Piotra Borawskiego i „Tatarzy polscy: dzieje, obrzędy, legendy, tradycje” Piotra Borawskiego i Aleksandra Dubińskiego. Obie pozycje dostępne są w Filii PBW w Pińczowie. Audycji będzie można posłuchać we wtorek 30 stycznia o godzinie 20.00. Zapraszamy bardzo serdecznie. Przygotował Marcin Salamon.
Z wyrazami szacunku
Dyrektor PBW w Kielcach
wraz z Pracownikami
Audycja radiowa w PBW filii Pińczów