„Kto ratuje jedno życie, ratuje cały świat” – to zdanie pochodzące z Talmudu najlepiej oddaje ideę, która przyświecała odznaczonym medalem “Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”. Poświęcone im było spotkanie z historyczką Renaty Urban, które odbyło się w pińczowskiej filii 28 kwietnia.
Kwiecień jest niezwykle ważnym miesiącem w kontekście losów Żydów na ziemiach polskich w okresie II wojny światowej. 19 kwietnia 1943 r. wybuchło bowiem powstanie w getcie warszawskim, krwawo stłumione po czterech tygodniach walk. Dzień wybuchu powstania jest upamiętniany m.in. przez Akcję „Żonkile”. Pińczowska filia Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej im. Gustawa Herlinga-Grudzińskiego w Kielcach tematykę losu społeczności żydowskiej w okresie II wojny światowej przybliżyła poprzez nieco innym pryzmat.
W poniedziałek 28 kwietnia w filii w Pińczowie odbyło się spotkanie z Renatą Urban – absolwentką Wydziału Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, współautorką książki „Żydzi w historii okolic Pińczowa”, autorką takich pozycji jak: „Synagoga w Pińczowie. Przewodnik historyczny” oraz „Historia społeczności żydowskiej w Pińczowie”. Pisała ona także teksty do dużoformatowego kalendarza o tematyce żydowskiej na rok 2024. Obecnie zajmuje się promowaniem historii Buska Zdroju.
W poniedziałkowym spotkaniu wzięła udział liczna grupa uczniów klas drugich Zespołu Szkół Zawodowych im. S. Staszica w Pińczowie – pod opieką nauczycielki historii Ewy Kapałki. Temat prelekcji brzmiał: „Sprawiedliwi wśród Narodów Świata na Ponidziu”. Prelegentka przybliżyła sylwetki kilku osób z terenu Pińczowa i okolic, które w mrocznym okresie hitlerowskiej okupacji, ryzykując własnym życiem wzniosły się na wyżyny człowieczeństwa ukrywając osoby pochodzenia żydowskiego przed śmiercią. Przytoczyła niezwykle ciekawe szczegóły związane z tymi historiami. Przybliżyła także dalsze, powojenne losy kilku uratowanych osób. Niektóre z nich żyją do dziś. W trakcie spotkania nie zabrakło także odniesień do powojennej historii Izraela oraz pytań ze strony uczniów, dotyczących zwłaszcza ostatnich wydarzeń na Bliskim Wschodzie.
Marcin Salamon
